1. Título da tarefa: A FORZA DAS PALABRAS Profesorado: Ariana Rodríguez Sánchez
Breve descrición da tarefa: O proxecto consiste na adquisición e interiorización dunha linguaxe positiva de forma consciente,
recoñecer o impacto que teñen as palabras nos demais e en nós mesmos, a través de que dinámicas e hábitos podemos
mellorar o que dicimos, para que e como nos diriximos aos outros compañeiros/as, adultos/as... Ninguén sabe con certeza o
impacto que ten nos demais, falémonos ben, fomentemos os espazos libres de malas palabras.
Curso: 4º
Área(s) ou Materia(s): Lingua Galega e
Literatura e Proxecto Competencial
Temporalización: 1º e 2º trimestre do curso 24-25
Etapa: Educación Primaria
CONCRECIÓN CURRICULAR
Contidos Criterios de Avaliación Obxectivos CC
L.G.L. ▪ Uso dunha linguaxe non
discriminatoria e respectuosa coas
diferenzas, tendo unha perspectiva de
xénero.
Bloque 1. AS linguas e os seus falantes
▪ CA1.4. Rexeitar os usos lingüísticos
discriminatorios e identificar os abusos de poder
a través da palabra a partir da reflexión grupal
acompañada sobre os aspectos básicos, verbais
e non verbais, da comunicación, tendo en conta
unha valoración social equilibrada das dúas
linguas oficiais.
CA1.5. Usar unha linguaxe respectuosa coas
diferenzas persoais, culturais e coa perspectiva
de xénero
OBX4. Comprender e interpretar textos
escritos e multimodais, recoñecendo o
sentido global, as ideas principais e a
información explícita e implícita, e
realizando con axuda reflexións
elementais sobre aspectos formais e de
contido, para adquirir e construír
coñecemento e para responder a
necesidades e intereses comunicativos
diversos.
OBX5. Producir textos escritos e
multimodais, con corrección gramatical e
ortográfica básicas, seriando
correctamente os contidos e aplicando
estratexias elementais de planificación,
textualización, redacción, revisión e
CCL
CPSAA
CC
2. edición para construír coñecemento e
para dar resposta a demandas
comunicativas concretas
L.G.L. – Interese pola ampliación de
vocabulario para unha mellor comunicación
oral en distintas situacións.
– Interacción oral adecuada en situacións de
aula e en contextos formais e informais
elementais, mobilizando estratexias básicas
de cortesía lingüística e asertividade
– Estratexias de expresión e escoita activa
empática de necesidades, vivencias e
emocións propias e alleas para a resolución
dialogada dos conflitos, tendo en conta a
perspectiva de xénero.
Bloque 2. Comunicación oral
▪ CA2.2. Ampliar paulatinamente o vocabulario a
partir das experiencias e situacións cotiás.
CA2.5. Participar en interaccións orais
espontáneas ou reguladas, respectando as
normas básicas da cortesía lingüística e
iniciándose en estratexias de escoita activa.
OBX2. Comprender e interpretar textos
orais e multimodais identificando o
sentido xeral e a información máis
relevante, e valorando con axuda
aspectos formais e de contido básicos
para construír coñecemento e responder
a diferentes necesidades comunicativas.
OBX5. Producir textos escritos e
multimodais, con corrección gramatical e
ortográfica básicas, seriando
correctamente os contidos e aplicando
estratexias elementais de planificación,
textualización, redacción, revisión e
edición para construír coñecemento e
para dar resposta a demandas
comunicativas concretas
CCL
CC
L.G.L. – Valoración da propia produción
escrita, así como a produción escrita dos
compañeiros e compañeiras.
– Uso dunha linguaxe non discriminatoria e
respectuosa coas diferenzas.
Bloque 3. Comunicación escrita
▪ CA3.9. Acadar as destrezas e competencias
lingüísticas a través do uso da lingua escrita.
▪ CA3.10. Construír, a través da linguaxe e de
forma progresiva, un pensamento crítico para
evitar discriminacións e prexuízos.
OBX9. Reflexionar de forma guiada
sobre a linguaxe a partir de procesos de
produción e comprensión de textos en
contextos significativos, utilizando a
terminoloxía elemental adecuada para
iniciarse no desenvolvemento da
conciencia lingüística e para mellorar as
destrezas de produción e comprensión
oral e escrita
OBX10. Pór as propias prácticas
comunicativas ao servizo da convivencia
democrática utilizando unha linguaxe non
discriminatoria e detectando e rexeitando
os abusos de poder a través da palabra
para favorecer un uso non só eficaz
senón tamén ético da linguaxe.
CCL
CPSAA
CC
3. L.G.L. ▪ Aproximación á lingua como sistema
con distintos niveis: sons e letras, palabras,
oracións e textos. Observación e
comparación de unidades comunicativas
básicas de xeito individual e grupal.
Bloque 6. Reflexión sobre a lingua e os seus
usos no marco de propostas a produción e
comprensión de textos orais, escritos ou
multimodais
CA6.2. Producir en galego textos escritos e
multimodais sinxelos e coherentes, en distintos
soportes, seleccionando o modelo discursivo que
mellor responda a cada situación comunicativa,
iniciándose no uso das normas gramaticais e
ortográficas máis sinxelas e progresando, de
maneira acompañada, na mobilización de
estratexias sinxelas, individuais ou grupais, de
planificación, redacción, revisión e edición.
OBX2. Comprender e interpretar textos
orais e multimodais identificando o
sentido xeral e a información máis
relevante, e valorando con axuda
aspectos formais e de contido básicos
para construír coñecemento e responder
a diferentes necesidades comunicativas.
CCL
P. Competencial
▪ Procura e selección de información
relacionada cos proxectos. ▪ Planificación:
secuenciación e temporización.
Bloque 1. Definición de proxectos
▪ CA1.1. Recoñecer a importancia da temática do
proxecto que se pretende abordar.
▪ CA1.4. Realizar, de xeito guiado, a secuencia e
a temporización das actuacións necesarias para
a execución do proxecto.
OBX1. Concretar un plan de traballo para
a realización dun proxecto ou a
resolución dun problema a través da
definición de obxectivos e das accións
para acadalos, tendo en conta as
necesidades da contorna.
CPSAA
CC
CPSAA
CC
P. Competencial
▪ Execución de proxectos: dinámicas e roles.
Bloque 2. Execución de proxectos
▪ CA2.1. Executar as actuacións asociadas coa
secuencia e a temporización prevista.
CA2.5. Valorar os resultados logrados ao termo
da execución do proxecto.
OBX2. Desenvolver o proxecto segundo
a planificación prevista mobilizando
conxuntamente as competencias
transversais que se requiran
4. P. Competencial
▪ Presentación de proxectos: a expresión
verbal e corporal; control das emocións e da
conduta. ▪ Uso de recursos dixitais,
audiovisuais ou plásticos de apoio á
comunicación para a presentación do
proxecto.
Bloque 3. Presentación de proxectos
▪ CA3.1. Presentar o proxecto realizado e, de ser
o caso, os produtos finais obtidos.
▪ CA3.2. Empregar unha linguaxe verbal con
corrección e claridade, para enxalzar a
expresividade e eficacia do discurso.
▪ CA3.4. Potenciar as emocións positivas na
exposición e controlar, de ser o caso, a conduta
asociada ás emocións negativas.
▪ CA3.5. Empregar recursos dixitais, audiovisuais
ou plásticos como apoio na presentación do
proxecto
OBX3. Presentar os resultados
asociados ao proxecto competencial
empregando dun xeito respectuoso
estratexias e ferramentas de
comunicación adecuadas cunha linguaxe
verbal e corporal positiva, control das
emocións negativas e, de ser o caso, co
uso de recursos informáticos e
audiovisuais.
CPSAA
CC
ACTIVIDADES TIPO I
- Visionado e posterior asemblea do vídeo de Constanza Orbaiz: https://youtu.be/4NuF4HD94Qs?si=BdsHU2cw_LPv6LrC
- Visionado e posterior debate do audiovídeo elaborado polo alumndo do CEIP Nicolás del Río de Cedeira
https://youtu.be/6ZOmJaoBiUM?si=RoRemrc7CUGhn4xu
- Diversos conflitos e discusións acontecidos ao principio de curso tamén serviron de motivación e interese por mellorar o ambiente
na aula e a maneira de tratarse.
- “Bo roio”: Se non entras bailando, non hai clase!
ACTIVIDADES TIPO II
5. -Que son as palabras positivas? A modo de conversa compartimos o que pensabamos que eran as palabras positivas. Pensaban en
palabras bonitas que che fan sentir ben, que che din que todo vai a ir ben... Falaron do sarcasmo, que se di de broma, etc.
-Búsqueda e elección do título do proxecto: aportaron as diferentes ideas e votaron de forma democrática. O mais votado foi A forza
da palabras.
-Que lle dirías aos teus compañeiros e compañeiras?: A dinámica consiste en decidir tres aspectos negativos de cada compañeiro/a
e anotalos nun posit que posteriormente se irán pegando sobre a roupa dese neno/a. Éste dirá como se sinte. Despois faise o mesmo
pero escribindo rasgos positivos. Tamén se comenta o seu estado emocional. Unha vez realizado con todos se pegan todos os
adhesivos nun gran mural que formará parte da aula.
-Tres verdades e unha mentira: o xogo consiste en escribir tres anécdotas que sexan certas e unha que non. Os demais compañeiros
e compañeiras terán que adiviñar cal é a afirmación falsa.
-Pícnic de convivencia e dinámica do impacto das palabras: organizamos un pícnic entre todos, decidimos que e quen ía traer cada
6. cousa e como o queríamos facer. Compartimos e falamos das sensacións positivas que sentimos e agradecemos a cada quen a súa
aportación e o rico e bonito que estaba todo. Preparamos o mural para a dinámica do impacto das palabras.
-A actividade plástica O meu nome en positivo: esta actividade plástica consiste en construír o noso nome engadindo rasgos
positivos sobre nós mesmos.
-A frase motivadora da semana: cada semana escollemos unha frase motivadora que nos inspire. Ímolas incluíndo nun ficheiro có
7. mesmo nome.
-Ficheiro das palabras positivas: como mínimo unha vez a semana eliximos unha palabra positiva e a clasificamos. Iremos
8. construíndo un ficheiro con elas. Tamén aprenderemos a identificar as palabras asasinas (aquelas que restan, que lastiman, que nos
limitan), e intentaremos ir abandonando o seu uso.
-Como é un día feliz para ti?: redacción e exposición oral dun día feliz para cada quen. Compartimos esa felicidade lendo os traballos
na clase.
-Palabras habitadas: a actividade comeza coa lectura de diversos fragmentos do libro Educar en el lenguaje positivo de Luís
Castellanos. A partir das exemplificacións definimos que é unha palabra habitada e pensamos cal é a nosa e por que. Cada crianza
redactou o seu texto e posteriormente o expuxo oralmente. Algunhas das palabras escollidas foron: esforzo, cariño, natureza, música,
amor, galiñas... Como a tarefa tivo moi boa acollida tamén o fixeron en familia e buscaron unha que os identificara ou os definira como
familia (fogar, liberdade, agarimo, crer...).
-Elección dos lemas do proxecto e deseño dos carteis para as aulas: Dous foron os carteis que fixemos cos lemas que son a
9. mensaxe que queremos transmitir á comunidade.
-Listas de control: elaboramos distintas listas de control para ser conscientes da nosa melloría ou non.
-O amigo invisible: pensamos que podía ser bonito facer un amigo invisible onde o agasallo sería algo de segunda man, como un
10. xesto mais do bo ambiente entre compañeiras/os.
ACTIVIDADES TIPO III
Presentación e exposición do Proxecto aos demais niveles da escola: Esta última actividade realizouse en varias fases.
1. Organización dun guión cós aspectos a desenvolver na exposición e reparto dos apartados seleccionados.
2. Redacción dos apartados, memorización, preparación dos murais e ensaios.
3. Exposición do traballo a todo o alumnado do centro ( que se fará en distintas quendas, para EI e 1º de EP, para 2º de EP e para 5º
e6º de EP).
4. Remataremos coa proxección dun vídeo (o código QR inclúese mais abaixo, o contrasinal é CUARTO), cuxos protagonistas son as
nenas e neno de cuarto curso, que destaca a importancia das palabras positivas, o bo trato, apartar as expresións negativas e
insultos...
11. RECURSOS DIDÁCTICOS
Persoais Alumnado, titora do grupo, familias e mestra especialista en PT.
Materiais Material funxible de todo tipo, TICS, murais, ficheiros, atril...
Ambientais Aulas, espazos de recreo, recunchos da calma, biblioteca...
Metodolóxicos Metodoloxías activas e traballo cooperativo.
OBXECTIVOS Instrumentos de Avaliación Ponderación
L.G.L.OBX4. Comprender e interpretar textos
escritos e multimodais, recoñecendo o
sentido global, as ideas principais e a
información explícita e implícita, e realizando
con axuda reflexións elementais sobre
aspectos formais e de contido, para adquirir
e construír coñecemento e para responder a
necesidades e intereses comunicativos
diversos.
Observación directa 10%
L.G.L.OBX5. Producir textos escritos e
multimodais, con corrección gramatical e
Observación directa 10%
12. ortográfica básicas, seriando correctamente
os contidos e aplicando estratexias
elementais de planificación, textualización,
redacción, revisión e edición para construír
coñecemento e para dar resposta a
demandas comunicativas concretas.
L.G.L.OBX2. Comprender e interpretar textos
orais e multimodais identificando o sentido
xeral e a información máis relevante, e
valorando con axuda aspectos formais e de
contido básicos para construír coñecemento
e responder a diferentes necesidades
comunicativas.
Observación directa 10%
L.G.L.OBX9. Reflexionar de forma guiada
sobre a linguaxe a partir de procesos de
produción e comprensión de textos en
contextos significativos, utilizando a
terminoloxía elemental adecuada para
iniciarse no desenvolvemento da conciencia
lingüística e para mellorar as destrezas de
produción e comprensión oral e escrita.
Observación directa 10%
L.G.L.OBX10. Pór as propias prácticas
comunicativas ao servizo da convivencia
democrática utilizando unha linguaxe non
discriminatoria e detectando e rexeitando os
abusos de poder a través da palabra para
favorecer un uso non só eficaz senón tamén
ético da linguaxe.
Rúbrica 20%
P.C.OBX1. Concretar un plan de traballo
para a realización dun proxecto ou a
resolución dun problema a través da
definición de obxectivos e das accións para
acadalos, tendo en conta as necesidades da
contorna.
Observación directa 10%
13. P.C.OBX2. Desenvolver o proxecto segundo
a planificación prevista mobilizando
conxuntamente as competencias
transversais que se requiran.
Observación directa 10%
P.C.OBX3. Presentar os resultados
asociados ao proxecto competencial
empregando dun xeito respectuoso
estratexias e ferramentas de comunicación
adecuadas cunha linguaxe verbal e corporal
positiva, control das emocións negativas e,
de ser o caso, co uso de recursos
informáticos e audiovisuais.
Rúbrica 20%
VALORACIÓN DO ENSINO
Aspectos positivos
O alumnado aprendeu a ser mais consciente da repercusión que ten o que se di e como se di
aos demais, e mellorou o seu vocabulario en positivo. A búsqueda das palabras habitadas en
cada familia favoreceu o encontro e a reflexión sobre a súa identidade como grupo. A
transmisión do aprendido ao resto do alumnado do centro potenciou a súas habilidades
comunicativas e contribuiu a difundir o bo trato aos demais e o coidado dun mesmo. Realizar
listas de control axudou ás crianzas a autoavaliar o seu progreso e a facer unha crítica
constructiva.
Propostas de mellora
No futuro sería moi recomendable continuar coas dinámicas de aula de pensamento en
positivo. A mensaxe das boas maneiras comeza en espazos pequenos pero debe estenderse
pola sociedade.
En algunhas ocasións a coincidencia con outras actividades de centro demorou algunhas das
actividades programadas.
A organización temporal das actividades e a integración no proxecto de persoal experto
podería mellorarse.